Alcohol en angst

Alcohol kan op verschillende manieren een angstig gevoel opwekken of versterken. Zo kan alcohol drinken ervoor zorgen dat iemand angstig blijft. Een angstig gevoel kan vervolgens weer leiden tot meer alcohol drinken. Ook kan angst ontstaan wanneer je stopt met drinken. Angst is dan een ontwenningsverschijnsel. In dit artikel lees je meer over alcohol en angst.

Wat is een angststoornis?

Iemand die een angststoornis heeft, is extreem bang en bezorgd in bepaalde situaties. Iemand kan bijvoorbeeld bang zijn voor honden, om te vliegen of een toespraak te houden. Iemand vindt het lastig om de bezorgdheid onder controle te houden. Voorbeelden van een angststoornis zijn:

• Paniekstoornis
• Agorafobie (ook straatvrees of pleinvrees, de angst om naar buiten te gaan) 
• Sociale angst 
• Specifieke fobie (bijvoorbeeld angst voor spinnen, hoogtevrees) 
• Gegeneraliseerde angststoornis of “piekerstoornis” 

> Lees meer over wat een angststoornis is op mentaalvitaal.nl

Kenmerken van een angststoornis 

• Spanning en onrust 
• Nerveus zijn 
• Hoofdpijn, buikpijn
• Snel moe worden 
• Moeilijk kunnen concentreren 
• Prikkelbaar zijn 
• Niet goed kunnen werken of sociaal zijn 

Welk effect hebben alcohol en angst op elkaar?

Alcohol heeft een verdovend en ontspannend effect. Als iemand alcohol drinkt, voelt die zich even wat minder bang. Sommige mensen drinken daarom alcohol om minder angstig te zijn. Dit wordt ook wel ‘zelfmedicatie’ genoemd. Door de alcohol hoeft iemand de vervelende, zenuwachtige gevoelens even niet te voelen. Maar zodra de alcohol uitwerkt, komen deze gevoelens weer terug en zijn ze vaak sterker. Iemand voelt zich dan nóg angstiger, nóg onrustiger en nóg zenuwachtiger. Zo kan een cirkel ontstaan waar je niet meer uit komt van alcohol drinken en angstig zijn.  

Ook andere gevoelens kan iemand kort onderdrukken door alcohol te drinken. Zoals moeheid, somberheid en verdriet. Maar ook deze gevoelens komen daarna sterker terug. Alcohol lost de oorzaak van de negatieve gevoelens niet op. In tegendeel: iemand kan nog meer problemen krijgen zoals een depressie, een ziekte door alcohol of een alcoholverslaving. 

Alcoholverslaving en angststoornissen komen redelijk vaak samen voor. Soms hebben mensen eerst een angststoornis en raken ze daarna verslaafd aan alcohol. Soms zijn mensen eerst verslaafd en krijgen ze dan een angststoornis. In beide gevallen blijven mensen alcohol drinken om om te kunnen gaan met de angst.

> Lees hier meer over alcoholverslaving

Angst na alcohol drinken

Je kunt je soms angstig of onrustig voelen na het drinken van alcohol, tijdens je kater. Je hebt dan een angst-kater. In het Engels noem je dit: hangxiety, wat staat voor hangover en anxiety. Als je je voor het drinken al angstig voelde, kan je angst tijdens de kater sterker terugkomen. Maar ook als je je niet angstig voelde voor of tijdens het drinken kun je een angst-kater krijgen. Andere klachten tijdens een kater zijn bijvoorbeeld nadorst, hoofdpijn, moeheid, misselijkheid en duizeligheid.

Wat is de relatie tussen angst en stoppen met drinken?

Als je gewend bent aan vaak en/of veel alcohol drinken, kan angst ook als afkickverschijnsel ontstaan. Je krijgt een onrustig, gespannen en zenuwachtig gevoel als je stopt met drinken. Andere afkickverschijnselen zijn trillen, misselijkheid, hartkloppingen, overgeven en somberheid. Toch is stoppen met drinken een goede keuze.  

Als je stopt met drinken moet je ook om leren gaan met de problemen die voor of door het drinken zijn ontstaan. Angst kan een van die problemen zijn. Nu je de angstige gevoelens niet meer ‘weg’ kunt drinken, moet je iets mee. Hierdoor wordt de verleiding om weer te gaan drinken en de vervelende gevoelens te onderdrukken groter. Professionele hulp en steun van naasten kunnen je helpen het stoppen met drinken vol te houden. 

> Lees hier meer over afkickverschijnselen

Hulp bij angstklachten en alcoholproblemen 

Als je last hebt van angstklachten is het belangrijk om eerst te stoppen met drinken. Pas dan kun je aan de oorzaak van je angstklachten werken. Daarnaast heeft stoppen met drinken nog veel andere voordelen. Je voelt je bijvoorbeeld fitter, blijer, minder moe en je kunt je beter concentreren. Blijven de angstklachten ook als je gestopt bent met drinken? Zoek dan hulp! Je huisarts kan je adviseren. 

Daarnaast staan ook de medewerkers van de Alcohol Infolijn voor je klaar. 

> Lees hier meer over de positieve effecten van stoppen met drinken 
> Lees meer over steun en begeleiding bij stoppen met drinken
> Keuzehulp bij angst- en piekerklachten – Mentaal Vitaal