Alles wat je moet weten over alcohol en de lever
De lever is een orgaan in je lichaam. Het speelt een belangrijke rol bij het verwerken van schadelijke stoffen. Zo zorgt de lever ook voor het afbreken van alcohol. Als je te veel alcohol drinkt dan kan je lever ziek worden en beschadigd raken.
Wat doet de lever?
De lever speelt een belangrijke rol bij het verwerken van alles wat je eet en drinkt. De lever maakt gal, die nodig is om vetten op te nemen in de darmen. En de lever maakt eiwitten. Die zijn belangrijk zijn voor verschillende functies in je lichaam, bijvoorbeeld spiergroei en je afweersysteem. Ook filtert de lever giftige stoffen zoals alcohol uit het bloed.
🕵️♂️ Op zoek naar wetenschappelijke informatie?
Bekijk de pagina over de lever op het Expertisecentrum Alcohol
Het afbreken van alcohol door de lever
De lever breekt bijna alle alcohol in het lichaam af. Het afbreken van 1 standaardglas alcohol door de lever duurt ongeveer 1,5 uur. Als je 4 glazen drinkt duurt het dus ongeveer 6 uur voordat alle alcohol uit je lichaam is. Je kunt dit niet versnellen. Ook niet door slapen, koffie drinken of koud douchen. Het kan dus gebeuren dat je nog alcohol in je bloed hebt de ochtend na een avondje drinken.
> Hier lees je meer over rijden met een kater
De lever breekt de alcohol af in 3 stappen:
- Alcohol wordt afgebroken tot aceetaldehyde. Deze giftige en kankerverwekkende stof kan je organen beschadigen en zorgt voor de klachten die bij een kater horen. Zoals de hoofdpijn en duizeligheid. Hoe meer je in korte tijd drinkt, hoe meer aceetaldehyde er in je lichaam komt. En hoe erger de kater.
- Aceetaldehyde wordt afgebroken tot azijnzuur. De lever kan niet alle aceetaldehyde tegelijk afbreken. Als je veel drinkt, blijft er te veel aceetaldehyde in de lever. Dat kan schade aan de lever veroorzaken.
- Azijnzuur wordt afgebroken tot water en kooldioxide. Water en kooldioxide gaan uit je lichaam via je urine en adem.
Wat zijn symptomen van een zieke lever?
Als je lange tijd veel alcohol drinkt, beschadigt de lever. De lever kan hierdoor ziek worden. Als je op tijd stop met drinken, kan de lever meestal weer beter worden. Maar blijf je drinken, dan beschadigt de lever steeds meer. Uiteindelijk werkt de lever niet goed meer en kun je daaraan doodgaan.
Symptomen die een teken kunnen zijn van een zieke lever, zijn:
- Misselijkheid
- Minder zin in eten
- Afvallen
- Minder spiermassa
- Moe zijn of zwak voelen
- Buikpijn
- Een gele huid of geel oogwit (geelzucht)
- Jeuk
- Slechte adem
- Blauwe plekken
- Kleine, spinvormige bloedvaatjes op de borst en bovenarmen
- Donkere plekken in het gezicht en rode handpalmen
- Geen ongesteldheid meer bij vrouwen
- Ontstaan van borsten en moeite hebben met een stijve penis krijgen bij mannen
> Wil je hulp bij het stoppen met drinken? Hier lees je er meer over.
Verhoogde leverwaarden door alcohol
Als je lever beschadigd of ziek is, lekken er bepaalde stoffen van je lever in je bloed. Hierdoor krijg je verhoogde leverwaarden, zoals een verhoogde Gamma GT, ASAT en ALAT-waarde. Je huisarts kan je leverwaarden meten met een bloedtest. Hoge leverwaarden kunnen komen door te veel alcohol drinken. Maar ze kunnen ook andere oorzaken hebben.
> Lees hier waardoor je nog meer verhoogde leverwaarden kunt krijgen
Welke leverziektes kun je krijgen door alcohol?
Als je een lange tijd veel alcohol drinkt dan kan de lever door verschillende fases van ziekte gaan.
- Leververvetting
- Leverontsteking
- Leverfibrose
- Levercirrose
- Leverkanker
Deze fases komen meestal na elkaar. De lever raakt steeds meer beschadigd en wordt steeds zieker.
> Lees hier meer over de fases van een zieke lever
Leverkanker
Alcohol veroorzaakt 1 op de 3 gevallen van leverkanker1[VOETNOOT: Zoals te lezen in dit onderzoek uit 2024.]. Hoe meer alcohol je drinkt, hoe groter de kans op kanker. Je kunt het risico op kanker wel verlagen door te stoppen met drinken.
> Lees hier meer over alcohol en kanker
Acute leverontsteking (alcoholische hepatitis)
Als je een enorme hoeveelheid alcohol drinkt dan kun je een acute leverontsteking krijgen. Dat betekent dat je door alcohol direct een leverontsteking krijgt, zonder eerst leververvetting.
> Lees meer over leverziektes op de website van het mdlfonds
Veelgestelde vragen
Hoelang moet je lever herstellen als je stopt met drinken?
Een zieke lever kan weer beter worden als je stopt met drinken. Maar dan moet je er wel vroeg bij zijn. Alleen bij leververvetting en leverontsteking kan de lever weer herstellen. Als de lever al ernstig ziek is door alcohol, dan kun je dat niet terugdraaien. Je kunt wel voorkomen dat het nog erger wordt door te stoppen met drinken.
Kan ik alcohol drinken als ik hemochromatose (ijzerstapelingsziekte) heb?
Bij hemochromatose heb je te veel ijzer in je lichaam. Te veel ijzer is schadelijk voor de lever. En alcohol is dat ook. Te veel ijzer en alcohol zijn extra schadelijk voor de lever. Daardoor kun je eerder leverziekten krijgen.
