Iemand die ik ken, drinkt te veel. Wat kan ik doen?
Veel mensen kennen iemand die (te) veel alcohol drinkt. Wat kun jij als naaste doen? Hoe ga je een gesprek aan met je man, ouder, vriend of collega? Welke hulp is er voor jou als naaste? Lees hier meer.
Iemand die ik ken, drinkt te veel
Veel mensen kennen iemand die (te) veel alcohol drinkt. Dit kan een partner zijn maar ook een ouder, een ander familielid, een vriend, buur, collega of kennis. Jij als naaste maakt je zorgen. Ook kun je veel last hebben van het alcoholgebruik van die persoon. Het kan heel moeilijk zijn om met het alcoholprobleem van de ander om te gaan. Blijf er niet alleen mee rondlopen.
Hoe weet je of je partner, ouder of vriend te veel drinkt?
Een probleem met alcohol ontstaat meestal heel langzaam. Ook ontkent de persoon die drinkt vaak dat alcohol een probleem is. Hoe weet jij of diegene toch te veel drinkt? Bekijk de kenmerken hieronder. Herken je een aantal bij de persoon in jouw omgeving? Dan kan dit erop wijzen dat diegene te veel drinkt. De persoon:
- is vaak aangeschoten of dronken;
- kan moeilijk maar één of twee glazen drinken: het wordt bijna altijd meer;
- probeert te stoppen met drinken maar het lukt steeds niet;
- drinkt ook als het onhandig is, bijvoorbeeld als diegene de volgende dag vroeg op moet;
- doet door het drinken minder aan sociale dingen, werk of hobby’s;
- drinkt ook als het gevaarlijk is, bijvoorbeeld als diegene nog moet autorijden;
- krijgt door het drinken ruzie met jou, familieleden, vrienden of anderen.
- kan door het drinken minder goed verplichtingen nakomen zoals werken, studeren of zorgen voor gezinsleden
- blijft drinken ondanks de problemen die het veroorzaakt
> Lees meer over het herkennen van verslaving of bekijk deze video
Kun je de persoon die drinkt, laten stoppen of minderen?
Nee, dat kan niet. Iemand moet er zelf voor kiezen om te stoppen. Jij kunt die keuze niet maken voor diegene. Je kunt de persoon die drinkt wel helpen in te zien dat er een probleem is. Dit kun je op de volgende manier doen:
Praat met de persoon die drinkt
Houd de persoon een spiegel voor. Vertel wat je ziet gebeuren als de ander drinkt en wat dat met jou doet. Vraag wat het drinken voor de persoon betekent.
Stel grenzen
Maak duidelijk welk gedrag je niet accepteert. Maak ook duidelijk wat je doet als iemand toch over een grens gaat en doe dat dan ook echt. Als je dit steeds doet, voelt de persoon wat de gevolgen zijn van het drinken.
Bijvoorbeeld: Als je met alcohol op auto rijdt, bel ik de politie. Als je onaardig doet tegen mij met alcohol op, dan heb ik je liever niet in mijn buurt. Ik ga dan weg of jij gaat dan weg.
Los geen problemen op voor de persoon die drinkt
Het is belangrijk dat de persoon die drinkt de problemen ziet en verantwoordelijk blijft.
Bijvoorbeeld: laat de persoon die drinkt zelf bellen als diegene niet naar een afspraak/werk kan komen door alcoholgebruik.
Praten met de persoon die te veel drinkt
Het kan lastig zijn om te praten over een alcoholprobleem. Vaak wil de persoon die veel drinkt het er ook liever niet over hebben. Iemand kan zich ervoor schamen en schuldig voelen. Toch is het goed om het te bespreken. Hiermee maak je het alcoholgebruik en de problemen die erdoor ontstaan zichtbaar. Als je niets doet, kan de persoon zonder gevolgen doorgaan met drinken. Hoe eerder je een alcoholprobleem aanpakt, hoe gemakkelijker je ervan afkomt. Lees hier tips hoe je zo een gesprek het beste kunt aanpakken.
Kies een moment uit waarop jullie de tijd hebben en beide nuchter zijn
Neem de tijd voor het gesprek. Kies een rustig moment. En doe het alleen als jullie beide niet gedronken hebben. Het kan helpen om van tevoren te zeggen dat je wilt praten.
Bijvoorbeeld: Ik wil vanavond graag met je praten. Heb je na het eten tijd voor mij?
Vertel wat je ziet
Vertel wat je ziet in het (drink)gedrag van de ander.
Bijvoorbeeld: Vroeger dronk je bij het avondeten. Nu heb je al een paar biertjes op voor het eten.
Vertel waar je last van hebt en noem voorbeelden
Vertel wat het drinken van je naaste voor gevolgen voor jou heeft. En hoe dat voor jou voelt.
Bijvoorbeeld: Als je gedronken hebt, heb je ’s avonds geen zin meer om ergens heen te gaan. Dat vind ik jammer, want ik wil soms samen iets leuk doen.
of: Als je gedronken hebt, gedraag je je anders. Je zegt dan vervelende dingen tegen me die je de volgende dag niet meer weet. Dat maakt me verdrietig.
Ga niet in discussie over details
Probeer uit discussies te blijven, bijvoorbeeld over hoeveel of hoe laat iemand precies drinkt. Het gaat erom te bespreken wat voor problemen er door het drinken ontstaan.
Stel vragen en luister
Vraag wat het drinken betekent voor de ander en luister goed naar de antwoorden. Probeer niet meteen een reactie of een oordeel te geven. Luisteren gaat soms beter als je nog eens herhaalt of samenvat wat de ander heeft gezegd.
Bijvoorbeeld: Wat zie jij zelf als voor- en nadelen van alcohol? Hoe belangrijk is drinken voor jou? Is dat afgelopen jaren veranderd?
Bespreek hulp
Hulp is er in allerlei soorten en vormen. Als de problemen nog niet zo ernstig zijn, kan het al helpen om samen een test te doen of tips te lezen. Er zijn ook lichte vormen van hulp, zoals een online hulpprogramma of een paar gesprekken met een coach.
Het komt veel voor dat mensen negatief zijn over hulpverlening. Dit kan komen doordat ze bang zijn om te veranderen of om naar de hulpverlening te gaan. Ook slechte ervaringen met hulp kunnen een reden zijn. Toon begrip voor deze gevoelens, maar ga er niet in mee.
Wil jij zelf helpen, bijvoorbeeld met het zoeken van hulp? Vraag dan op wat voor manier de ander geholpen wil worden.
> Lees hier meer over soorten hulp bij een alcoholprobleem
Verwacht niet meteen verandering
Veel mensen die te veel drinken, ontkennen het probleem of maken het kleiner. Dit kan komen doordat ze zich schamen, zich schuldig voelen of bang zijn om te moeten veranderen. Ook als iemand open is over het probleem, kan het even duren voordat iemand echt probeert te stoppen of te minderen. Soms lukt stoppen meteen. Vaak zijn meerdere keren nodig voor iemand voor een lange tijd stopt of mindert.
Hoe zorg je dat je er zelf niet aan onderdoor gaat?
Omgaan met iemand die te veel drinkt, is moeilijk. Zeker als je elke dag samenleeft. Je kunt vervelende situaties meemaken en bezorgd zijn. Veel naasten hebben te weinig tijd voor zichzelf en voelen ze zich eenzaam en niet gewaardeerd.
Ga ook door met je eigen leven
Ga door met de dingen die je energie en plezier geven. Zorg ervoor dat je relaties met anderen of je studie of baan niet op de laatste plaats komen door de problemen van je naaste. Als je alleen maar met je naaste bezig bent, staat jouw leven stil, raak je uitgeput en verslechtert jullie relatie.
Zoek ontspanning
Sport, muziek of andere hobby’s kunnen helpen om te ontspannen. Sommige mensen vinden extra ontspanning bij dingen als yoga, meditatie of mindfulness.
Zoek steun en erkenning
Praat erover met iemand in je omgeving die je vertrouwt. Er zijn ook verschillende organisaties die naasten van verslaafden helpen. Bij zelfhulpgroepen of lotgenotencontact kun je met mensen praten die in dezelfde situatie zitten. Je kunt verhalen van anderen ook vinden op websites.
Je kunt voor een anoniem gesprek ook bellen met een medewerker van de Alcohol Infolijn: 0900-1995. Iedere werkdag tussen 9.00 -17.00 uur is er iemand bereikbaar.
> Lees meer over hulp voor naasten
> Lees op de website van Alles over Drinken meer over hulp voor naasten
> Lees het boekje ‘drankjewel’, een zelfhulpgids voor volwassen kinderen van probleemdrinkers (pdf)
Interactieve film: Verslaafd aan jou
De film Verslaafd aan Jou vertelt het verhaal van Esther en Lars, en hun dochter Sofie. Het toont verschillende situaties waarin Esther last heeft van het alcoholgebruik van Lars. Je kunt op verschillende momenten zelf kiezen hoe Esther reageert op Lars en hoe het verhaal dan verder gaat.