Oorzaken van alcoholverslaving

Alcohol is een verslavend middel, maar niet iedereen raakt verslaafd. Of je verslaafd raakt, hangt ook af van je persoon en van de situatie waarin je leeft. Verslaving is erfelijk, maar niet iedereen met verslaving in de familie raakt zelf ook verslaafd.
Je kunt gevoeliger voor verslaving worden als je (psychische) problemen hebt. 

Waarom raakt de ene persoon wel verslaafd en de ander niet? Dat heeft te maken met het middel, de persoon en de omgeving van die persoon. Meestal vormen deze dingen samen de oorzaak.  

1. Het middel: alcohol is verslavend.

Alcohol is een verslavend middel. Dat komt door de werking. Veel mensen vinden het prettig dat je van alcohol ontspannen wordt. En veel mensen vinden het lekker. Dat maakt het aantrekkelijk om het ieder weekend of misschien wel iedere dag te drinken. Maar als je veel en vaak gebruikt, verandert er iets in de hersenen. Je hebt steeds meer nodig om dezelfde werking te voelen. Ook wordt het lastiger om na te denken over de gevolgen van het drinken en om ‘nee’ te zeggen. Je begint je minder prettig te voelen als je niet gedronken hebt en je aandacht gaat steeds meer naar alcohol. Die veranderingen in je hersenen maken het moeilijker om controle te houden. Wil je daar meer over weten? Bekijk dan deze video met Erik Scherder.

2. De persoon: je kunt gevoelig zijn of worden voor verslaving.

Niet iedereen die drinkt raakt verslaafd. Sommige mensen zijn gevoeliger dan andere. Dat kan al bij de geboorte zijn. Maar het kan ook komen door problemen die later ontstaan.

Verslaving is erfelijk 

In sommige families zijn er meerdere mensen met een alcoholprobleem. Daar zijn verschillende redenen voor:

• De manier waarop je hersenen in elkaar zitten, is erfelijk. Je hersenen kunnen dus lijken op die van je ouders en andere familieleden. Sommige hersenen zijn gevoeliger voor verslaving. Je voelt dan bijvoorbeeld meer van de prettige effecten van alcohol en verlangt er daarom meer naar.

• Ook kun je van je ouders eigenschappen erven die je gevoeliger maken voor verslaving. Bijvoorbeeld ADHD, angststoornissen of depressie.

• Je familie kan verslaving doorgeven via de opvoeding. Als je al jong leert dat veel alcohol drinken normaal is, dan is de kans groter dat je zelf ook vroeg veel gaat drinken.

• Daarnaast leer je van je familie hoe je met problemen en gevoelens omgaat. Als het in je familie normaal is om te drinken als je je rot voelt, dan is de kans groot dat jij dat ook aanleert.

Toch raakt niet iedereen met verslaafde familieleden zelf verslaafd. Je omgeving, je situatie en jijzelf hebben ook invloed. Als je weet dat je gevoeliger bent, kun je letten op je alcoholgebruik zodat het geen gewoonte wordt. Je kunt leren om te praten over problemen en gevoelens, zodat alcohol niet meer nodig is om je beter te voelen.

ADHD, angstklachten of andere psychische problemen  

Veel mensen die verslaafd raken, hebben ook andere psychische problemen. Vaak gebruiken ze alcohol om zich even minder druk, angstig, onzeker of somber te voelen. Als dat werkt, is het heel aantrekkelijk om dat vaker te doen. Hierdoor kan een verslaving ontstaan.
> Lees meer over psychische klachten en alcohol

Mensen met ADHD zijn vaak minder goed in vooruit denken. Hierdoor is het voor hen moeilijker om ‘nee’ te zeggen tegen alcohol en om te stoppen met drinken als ze eenmaal zijn begonnen. Dit kan tot verslaving leiden.

Trauma

Veel mensen met een verslaving hebben in het verleden iets heftigs meegemaakt waar ze nog last van hebben. Ze hebben angsten, slaapproblemen en voelen zich slecht als ze terugdenken aan de gebeurtenis. Dit noem je een trauma. Mensen met een trauma gebruiken alcohol soms om de nare gevoelens te verzachten en om te ontspannen. Soms krijgen ze het gevoel dat ze dit niet meer zonder alcohol kunnen en raken ze verslaafd.

Problemen

Door alcohol voelen mensen zich meestal meer ontspannen en minder bezorgd. Dat gevoel is extra fijn als je veel aan je hoofd hebt of gespannen of verdrietig bent. Bijvoorbeeld door problemen met je relatie, werkt, studie, familie of geld. Als je alcohol gebruikt om je problemen beter aan te kunnen, wordt de kans ook groter dat je vaker gaat drinken en verslaafd raakt.

3. De omgeving: als (veel)drinken normaal is

Alcoholverslaving komt vaker voor in landen waar alcohol drinken normaal is. Ook zie je verslaving meer in families en vriendengroepen waar (veel) alcohol drinken normaal is.
Het lijkt erop dat kinderen die jong alcohol drinken andere hersenen krijgen en sneller verslaafd raken. Dit kun je dus voorkomen door het drinken uit te stellen.
Als je eenmaal vaak drinkt, wen je aan alcohol. Je gaat er daardoor vanzelf meer naar verlangen. Daarom kun je ook verslaafd raken zonder gevoeligheid voor verslaving en als je geen problemen hebt. Maar meestal zijn er wel meerdere oorzaken.
Mensen kunnen ook gevoeliger worden voor verslaving als ze in een uitzichtloze situatie zitten, zoals oorlog of armoede.

Meestal heeft verslaving meerdere oorzaken

Meestal zijn er meerdere dingen aan de hand bij iemand met een verslaving.
Bijvoorbeeld: een persoon is gevoelig voor verslaving, maar drinkt niet veel. Maar als hij gaat studeren en veel drinkende vrienden heeft, gaat hij meer drinken. Als dan zijn moeder overlijdt, krijgt hij last van een depressie. Hij gaat hierdoor nog meer drinken en raakt verslaafd. Bij ieder persoon met een verslaving is er weer een andere combinatie van oorzaken. Het is vaak handig om hier van jezelf meer over te weten. Je weet dan bij het stoppen beter waar je op moet letten.
Een coach bij de verslavingszorg kan helpen om dat helder te krijgen.

> Denk je dat je gevoelig bent voor een alcoholverslaving? Vraag een adviesgesprek aan via allesoverdrinken.nl
> Lees meer over verslaving
> Lees meer over de voordelen van minderen of stoppen met alcohol