Alcoholverslaving

Iemand kan verslaafd raken aan alcohol. Niet iedereen die alcohol drinkt, raakt eraan verslaafd. Er zijn vaak meerdere redenen waarom iemand verslaafd raakt aan alcohol. Een alcoholverslaving heeft veel vervelende gevolgen voor de drinker en de omgeving van de drinker. 

Wat is een verslaving?

Als iemand steeds minder controle heeft over het drinken van alcohol en steeds meer problemen ervaart omdat diegene drinkt, kan er sprake zijn van een alcoholverslaving. Dit wordt ook wel alcohol afhankelijkheid genoemd. Iemand heeft alcohol nodig en kan niet zonder. Als dit zorgt voor sociale problemen, bijvoorbeeld ruzie met vrienden en familie, of problemen op het werk zoals te laat komen, ziekmelden of ontslag, is er sprake van ‘een stoornis in het gebruik van alcohol’. Dit wordt ook verslaving of alcohol afhankelijkheid genoemd. Een verslaving kan ook zorgen voor problemen met de gezondheid. Niet iedere verslaving is hetzelfde. Iemand kan in meer of mindere mate verslaafd zijn aan alcohol. Iemand hoeft niet iedere dag alcohol te drinken om toch verslaafd te zijn. Er zijn nog meer kenmerken van een alcoholverslaving. 

> Lees meer over wanneer iemand verslaafd is

Bovenstaande video kun je hier ook vinden in andere talen.

Lichamelijke alcoholverslaving

Lichamelijk verslaafd zijn betekent dat het lichaam gewend is geraakt aan alcohol. Het lichaam heeft alcohol nodig om goed te werken. Als iemand stopt met drinken, krijgt diegene ontwenningsverschijnselen. Ontwenningsverschijnselen van alcohol zijn bijvoorbeeld onrust, zweten, trillen en misselijkheid. De verschijnselen gaan weer weg als iemand opnieuw alcohol drinkt. Als iemand ongeveer acht standaardglazen alcohol per dag drinkt voor een lange periode, kan die persoon lichamelijk verslaafd raken. Het kan per persoon verschillen hoelang deze periode duurt. Dit kunnen weken of maanden zijn. Iemand die regelmatig veel drinkt, raakt gewend aan de alcohol. Dit betekent dat iemand steeds meer nodig heeft om een effect te voelen. Gewenning kan een eerste teken zijn van verslaving. 

> Lees meer over ontwenningsverschijnselen/afkicken

Geestelijke verslaving

Geestelijke verslaving betekent dat iemand het gevoel heeft alcohol nodig te hebben om de dag door te komen, om zich normaal te voelen. Bijvoorbeeld hebben sommige mensen het gevoel alcohol nodig te hebben om te kunnen ontspannen na een drukke dag. Andere mensen gebruiken alcohol om om te kunnen gaan met moeilijke emoties of herinneringen. Ze hebben het gevoel dat dit zonder alcohol niet lukt. Ook als je geestelijk verslaafd bent, kun je ontwenningsverschijnselen krijgen. Je kunt je bijvoorbeeld somber, depressief of angstig voelen als je stopt met drinken. 

Hoeveel mensen zijn verslaafd aan alcohol?

In Nederland drinken ongeveer 11,6 miljoen mensen alcohol. 78.400 van deze drinkers zijn verslaafd aan alcohol. Van alle mensen die alcohol drinken, raakt ongeveer 20% tot 25% ooit in meer of mindere mate verslaafd. Dit is vergelijkbaar met drugs als cocaïne en heroïne.

> Bekijk meer cijfers over alcoholgebruik op Trimbos.nl

Wat zijn oorzaken van een alcoholverslaving?

Niet iedereen die alcohol drinkt, raakt verslaafd. Of iemand verslaafd raakt aan alcohol heeft te maken met verschillende dingen.

Alcohol is een verslavende stof

Als je alcohol drinkt, maken de hersenen stofjes aan die zorgen dat je je lekker voelt. Dezelfde stofjes komen ook vrij als je bijvoorbeeld eet, sport of seks hebt. Dit prettige gevoel voelt als een beloning. Je kunt steeds opnieuw dit prettige gevoel willen en daarom steeds opnieuw alcohol drinken. De alcohol die in bier, wijn of sterke drank zit, is dus een verslavende stof.  

Erfelijkheid

Verslaving is deels erfelijk. Iemand die verslaafde ouders heeft, loopt zelf ook meer risico om verslaafd te worden.

> Lees meer over de erfelijkheid van verslaving

Psychische problemen

Mensen met psychische problemen raken sneller verslaafd. Iemand die bijvoorbeeld angstig of depressief is, loopt meer risico verslaafd te raken. Iemand die zich psychisch niet goed voelt en ontdekt, dat die zich met alcohol op veel beter voelt, is geneigd om vaker te drinken.  Door te drinken kunnen deze mensen zich even goed en normaal voelen. Met alcohol op lukt het hen om dingen te doen die ze normaal niet kunnen of durven. Op die manier kan het zijn dat ze vaker en meer gaan drinken en daarom sneller verslaafd raken.

Omgeving

Niet alleen psychische klachten spelen een rol bij alcoholverslaving. Ook de omstandigheden en de omgeving waarin iemand leeft hebben invloed. Mensen die in armoede leven, eenzaam zijn en weinig vrienden en kennissen hebben, hebben een groter risico om verslaafd te raken. 

> Lees meer over de oorzaken van een alcoholverslaving

Een dierbare drinkt te veel, wat kan ik doen?

Als iemand verslaafd is, heeft niet alleen de persoon zelf er last van. Vaak is het voor de omgeving (bijvoorbeeld de partner, kinderen en familie) ook zwaar. Het kan moeilijk zijn om met de drinker over het gedrag van die persoon te praten. De kans is groot dat diegene ontkent dat er een probleem is of boos reageert. Toch zijn er een aantal dingen die jij als naaste wel kunt doen:

• Blijf goed voor jezelf zorgen
• Zoek steun voor jezelf
• Stel grenzen
• Pas je niet aan het drinken van de ander aan
• Los geen problemen op van de drinker
• Veroordeel het drinken niet
• Ga niet mee in eventuele weerstand tegenover de hulpverlening

> Lees meer over hoe je omgaat met iemand die (te) veel drinkt

Hoe kom je van een verslaving af?

Er zijn veel manieren om hulp te krijgen bij het stoppen met drinken. Er is online hulp beschikbaar die iemand zelfstandig kan doen. Ook is het mogelijk om bij de verslavingszorg met behulp van een coach of psycholoog te stoppen. De huisarts kan iemand begeleiden met stoppen, eventueel met medicijnen. Als het nodig is kan iemand ook worden opgenomen in een verslavingskliniek. Daar kunnen ontwenningsverschijnselen door een arts in de gaten worden gehouden. 

> Lees meer over hulp bij alcoholverslaving